Czego boją się papugi?
Strach u papug
Strach jest silnie zakorzeniony w naturze papug i wynika wprost z instynktu przetrwania. W przyrodzie papugi są ofiarami drapieżników. By przetrwać, muszą na co dzień wykazać się sporą czujnością i przezornością. U papug podstawową reakcją na niepokojące bodźce jest ucieczka. W warunkach naturalnych przestraszona papuga najczęściej stara się odlecieć i w ten sposób oddalić od źródła zagrożenia. Sytuacja nieco się komplikuje, gdy pierzaste zwierzaki nie mają takiej możliwości. Dzieje się tak często w warunkach domowych – gdy papugi są zamknięte w klatce lub mają podcięte lotki.
Ptaki pozbawione możliwości ucieczki decydują się na inną strategię przetrwania, jaką jest walka. Jeśli więc papuga syczy czy dziobie, z reguły nie wynika to wcale z jej pewności siebie, lecz ze strachu. Strach jest szczególnie widoczny u ptaków w okresie dojrzewania.
Strachu u papug, który jest naturalną reakcją obronną, nie należy jednak mylić z fobią. Ptaki cierpiące z powodu fobii wykazują irracjonalne i nieuzasadnione reakcje, zupełnie niedostosowane do realnego zagrożenia. Reagują paniką nawet na najmniejszy szelest czy zbliżenie się do ich klatki. Fobie często dotykają papugi z odchowu ręcznego, młode oraz te, które nie przeszły właściwej socjalizacji. Szczególnie narażone na nie są niektóre gatunki, m.in. afrykanki, barwnice, papugi szare (żako).
Neofobia u papug
Większość papug ma tendencję do neofobii (lęku przed nowością). Ptaki zazwyczaj unikają nowych pokarmów czy akcesoriów. W nowym otoczeniu są niechętne do eksploracji. Neofobia u papug w naturze prawdopodobnie stanowi ochronę przed spożyciem trujących pokarmów czy atakiem drapieżników. W warunkach domowych można ją zaobserwować po zaserwowaniu papudze nowej przekąski lub zawieszeniu nowej zabawki.
Nocne lęki u papug
Częstym zjawiskiem u papug są tzw. nocne lęki. Obserwuje się je zwłaszcza u nimf. Papugi są przystosowane do dziennego trybu życia. W nocy widzą niewyraźnie. Z tego względu stają się wtedy wyjątkowo wyczulone na bodźce dochodzące z otoczenia. Ostre światło, nagły hałas lub ruch, które w dzień prawdopodobnie zostałyby zignorowane, po zmroku skłaniają papugi do gwałtownych reakcji.
Czego się boją papugi?
Choć papugi wykazują różną wrażliwość na poszczególne bodźce, istnieje pewien katalog bodźców, które instynktownie wywołują u nich strach. Należą do nich m.in.:
- Widok drapieżnika
Dla nas ulubiony psiak lub przymilny mruczek. A dla papug… śmiertelni wrogowie. Papugi nie czynią rozróżnienia między domowymi zwierzakami a drapieżnikami. Alarmujące są dla nich jedynie charakterystyczne cechy ich wrogów: sierść, postura, ostre zęby czy pazury. Strach przed domowymi zwierzakami u ptaków może częściowo ograniczyć socjalizacja. Ptaki, które przed osiągnięciem dorosłości miały pozytywne kontakty z czworonogami, łatwiej później akceptują ich obecność pod jednym dachem.
Warto wiedzieć, że strach przed drapieżnikami mogą wyzwolić nie tylko domowe zwierzaki, ale również niektóre akcesoria czy zachowania. Czy zastanawialiście się kiedyś, dlaczego papugi boją się futrzanej czapki lub szalika? Właśnie dlatego, że pod względem wizualnym przypominają one drapieżniki. Papugi boją się także, gdy ktoś niepostrzeżenie zbliża się do nich od tyłu lub nachyla nad nimi – tak właśnie poruszają się drapieżniki.
- Hałasy
Papugi mają doskonały słuch. Ze względu na zdolności dźwiękonaśladowcze są szczególnie wyczulone na dźwięki dochodzące z otoczenia. Choć wiele ptaków czerpie niemałą przyjemność z przekrzykiwania się ze swoim opiekunem, nagłe i głośne dźwięki są dla papug przerażające. Wiele papug reaguje silnym strachem na dźwięki o wysokich częstotliwościach (np. sygnał karetki pogotowia).
- Kolory
Strach u papug mogą wywołać również niektóre kolory. Warto pamiętać, że papugi postrzegają świat nieco inaczej niż ludzie – doskonale widzą w ultrafiolecie. Z obserwacji ptasich opiekunów wynika, że często papugi boją się koloru czerwonego. Choć zjawisko to nie jest w pełni wyjaśnione, podejrzewa się, że ptasia niechęć związana jest z naturalnym związkiem czerwieni z krwią.
- Przemeblowanie
W papuzim życiu ważną rolę odgrywa rutyna. Ptaki czują się dobrze w stabilnym, przewidywalnym i niemal niezmiennym otoczeniu. Gdy więc w domu pojawiają się nowe meble, zmienia się kolor ścian, a klatka nagle ląduje na drugim krańcu pokoju, nie wiedzą, czego właściwie mają się spodziewać. Czują się wtedy wyraźnie zaniepokojone.
- Zabawki
Wracamy ze sklepu z nową fantastyczną zabawką dla naszego pierzastego pupila. Czekamy tylko, kiedy z radością zacznie harce. Tymczasem on... ucieka na drugi koniec klatki, zaczyna krzyczeć z przerażenia lub rozpaczliwie latać po klatce. Reakcja na zabawki u papug to klasyczny przykład neofobii.
- Ręce
Żadna papuga nie chciałaby trafić w szpony drapieżnika. Nic więc dziwnego, że podobny lęk u papug wywołują ludzkie ręce. Papugi boją się przytrzymywania, łapania i utraty możliwości ucieczki. Gwałtownie reagują także na gestykulację rękami.